Η Εθνοφυλακή είναι αναπόσπαστο τμήμα των Ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Είναι μια οργανωμένη στρατιωτική δύναμη, η οποία συμβάλλει στην άμυνα της χώρας. Οι Μονάδες της έχουν την ίδια οργάνωση με τις ενεργές Μονάδες και διαθέτουν οπλικά συστήματα ανάλογα με την αποστολή τους.
Το δυναμικό της αποτελείται από έμπειρους άντρες της τοπικής κοινωνίας, οι οποίοι αφ΄ ενός έχουν λάβει στρατιωτική εκπαίδευση κατά την εκπλήρωση της στρατιωτικής τους θητείας και με τη συμμετοχή τους σε εθνικές ασκήσεις στο διάστημα της εφεδρείας τους, αφ΄ ετέρου συνεχίζουν να εκπαιδεύονται στα πλαίσια της αποστολής των Μονάδων τους.
Για να γίνει κανείς εθνοφύλακας
α) βασική προϋπόθεση είναι η αγάπη προς την πατρίδα και η πίστη προς το θεσμό και τον σκοπό του, που δεν είναι άλλος από την υπεράσπιση της Ελλάδας από κάθε ξένο επιβουλέα.
β) Επόμενη προϋπόθεση είναι η κατοχή λευκού απολυτηρίου. Αυτό σημαίνει οτι πρέπει να έχει περάσει στην εφεδρεία, δηλαδή να μην καλείται από καμμία άλλη στρατιωτική μονάδα σε περίπτωση επιστράτευσης. Η ηλικία κατά την οποία συμβαίνει αυτό είναι περίπου στα 35 - 40 ετών.
γ) τέλος πρέπει να είναι μόνιμος κάτοικος της περιοχής στην οποία εδρεύει η μονάδα Εθνοφυλακής. Οι μονάδες Εθνοφυλακής δραστηριοποιούνται κυρίως στις ακριτικές περιοχές της Ελλάδας, όπου είναι και ο χώρος ευθύνης τους.
Στη συνέχεια απλά ο ενδιαφερόμενος μεταβαίνει στη μονάδα εθνοφυλακής της ακριτικής περιοχής στην οποία κατοικεί, εκφράζει την επιθυμία του για κατάταξη και εκεί διευθετούνται όλες οι υπολειπόμενες λεπτομέρειες.
Βέβαια, η μονάδα εθνοφυλακής έχει τη δυνατότητα να καλέσει, όποτε οι ανάγκες της το επιβάλουν, προσωπικό για κατάταξη.
Οι υποχρεώσεις του εθνοφύλακα είναι να συμμετέχει εθελοντικά στις εκπαιδεύσεις και στις βολές της μονάδας του, που πραγματοποιούνται κάθε Κυριακή, σύμφωνα με ειδικό πρόγραμμα εκπαίδευσης που καταρτίζεται για ολόκληρο τον μήνα.
Σημαντική επίσης είναι η υποχρέωση των ήδη συμμετεχόντων στις Μονάδες Εθνοφυλακής στο να βοηθήσουν τους συμπατριώτες μας να γνωρίσουν, να μάθουν ή ακόμη και να "ανακαλύψουν" την Εθνοφυλακή.
Το γεγονός της εμπειρίας και της διαρκούς εκπαίδευσής των εθνοφυλάκων, σε συνδυασμό με το βαθύ εθνικό συναίσθημα και την αίσθηση της αποστολής της προάσπισης των εστιών και της γης των προγόνων και απογόνων τους, καθιστά τις Μονάδες Εθνοφυλακής, ισχυρή αποτρεπτική δύναμη.
Οι Μονάδες Εθνοφυλακής είναι βασικά στατικές Μονάδες των οποίων τα όρια ευθύνης κατ΄ αρχήν συμπίπτουν με τα όρια της διοικητικής διαίρεσης της χώρας.
Η Εθνοφυλακή επανδρώνεται από προσωπικό Ενεργού Στρατού, Εφεδρείας και των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, εφόσον δεν υπηρετεί και από πολιτικό προσωπικό με ειδικές γνώσεις για κάλυψη ειδικών αναγκών.
Συγκροτείται από τον καιρό της ειρήνης ως Ένοπλη Δύναμη του Στρατού Ξηράς, για την ενίσχυση και υποστήριξη στην ειρήνη, στην επιστράτευση και στο πόλεμο των Ενόπλων Δυνάμεων προς εκπλήρωση της αποστολής τους, ενώ συμβάλλει και στην αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών.
Η Εθνοφυλακή δεν είναι κάτι το απόμακρο και ξένο προς την τοπική κοινωνία. Είναι σάρκα από την σάρκα της. Αποτελείται από απλούς πολίτες κατοίκους της περιοχής. Οι Εθνοφύλακες δεν συμμετέχουν μόνο από υποχρέωση, εκπλήρωση συγκεκριμένης θητείας ή άλλη ανάγκη. Δεν έχουν κανένα οικονομικό όφελος και απολαβή παρά μόνο ηθική ικανοποίηση για το έργο που επιτελούν. Δεν είναι καμμιά κλειστή ομάδα πατριωτών ή Εθνικιστών που τους αρέσει ο στρατός, αλλά συμμετέχουν ενεργά από όλα τα κοινωνικά στρώματα, αγρότες, επαγγελματίες, βιοπαλαιστές, επιχειρηματίες, δάσκαλοι, άνθρωποι καθημερινοί του μόχθου. Είναι συγκινητικό το γεγονός οτι θυσιάζουν με χαρά κάποιες ώρες του πρωϊνού της Κυριακής για να υπηρετήσουν τον κοινό σκοπό τους. Ο ενθουσιασμός αυτός προέρχεται από την απεριόριστη αγάπη τους προς την Ελλάδα και έτσι τίποτα δεν γίνεται καταναγκαστικά αλλά πάντα με όρεξη και πολύ κέφι. Η Εθνοφυλακή καταφέρνει να ενώσει ανθρώπους τελείως διαφορετικούς μεταξύ τους που ίσως να είναι γείτονες και να μην γνωρίζονταν ποτέ μεταξύ τους. Οι κοινωνικοί δεσμοί φιλίας και συμπαράστασης που αναπτύσσονται μεταξύ των Εθνοφυλάκων και των οικογενειών τους είναι ένα χαρακτηριστικό που τείνει να εκλείψει στις μέρες μας ακόμα και από τις αγροτικές περιοχές της Ελλάδας. Η αναβάθμιση του ρόλου της Εθνοφυλακής μπορεί να γίνει επομένως με μεγαλύτερη προσέγγιση στην τοπική κοινωνία και προβολή του έργου της, όχι μόνο του καθαρά στρατιωτικού και της εκπαίδευσης αλλά και την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της κατά την ειρηνική περίοδο που μπορεί να είναι εξίσου σημαντικό.
