Με μια ιστορική δικαστική απόφαση, η Hochtief, που εκμεταλλευόταν επί 20 χρόνια το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», καλείται να πληρώσει 600 εκατ. ευρώ για ΦΠΑ που δεν απέδιδε στο Ελληνικό Δημόσιο
Απόφαση-βόμβα του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών δικαιώνει το Ελληνικό Δημόσιο στην πολύχρονη δικαστική διαμάχη του με τη γερμανική Hochtief για το σκάνδαλο της παρακράτησης ΦΠΑ. Ανοίγει έτσι ο δρόμος για τις ελληνικές αρχές να διεκδικήσουν άμεσα έως και 600 εκατ. ευρώ για τον ΦΠΑ που επί 20 χρόνια δεν απέδιδε στο Δημόσιο για τη λειτουργία του «Ελ. Βενιζέλος», το οποίο κατασκεύασε και διαχειριζόταν η θυγατρική εταιρεία εκμετάλλευσης αεροδρομίων στην Ευρώπη.
Η δικαστική απόφαση, κατά πολλούς, καθιστά πλέον τον γερμανικό κολοσσό τον μεγαλύτερο «εν ενεργεία» μεγαλοοφειλέτη και φοροφυγά στη χώρα μας. Μαζί με άλλες οικονομικές οφειλές της (σε ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ κ.λπ.) η συνολική οφειλή της Hochtief μπορεί να αγγίξει και το 1 δισ. ευρώ. Αν τα ποσά αυτά πληρώνονταν στην εποχή της παντοδυναμίας της γερμανικής εταιρείας που διαχειριζόταν τον αερολιμένα «Ελευθέριος Βενιζέλος», θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί πολλά από τα επαχθή μέτρα του μνημονίου, όπως τα 400 εκατ. που εξοικονομήθηκαν από την περικοπή ή την κατάργηση των δώρων σε μισθούς και συντάξεις.
Η απόφαση-σταθμός του Διοικητικού Εφετείου που αποκαλύπτει το «business stories» δημοσιεύτηκε την περασμένη Δευτέρα και θεωρείται πλέον άμεσα εκτελεστή. Το επόμενο βήμα θα είναι μόλις την παραλάβει η αρμόδια ΔΟΥ να βεβαιώσει για είσπραξη σε βάρος της Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε. ποσό που εκτιμάται πως θα ανέλθει ή και θα ξεπεράσει τα 500 εκατ. ευρώ για τον ΦΠΑ και τα πρόστιμα που η Hochtief όφειλε αλλά αρνούνταν να καταβάλει, επιμένοντας να υποστηρίζει μάλιστα πως δεν χρωστάει τίποτε στο Ελληνικό Δημόσιο.
Ερωτήματα γεννώνται όμως για το πότε και ποιος θα πληρώσει τελικά τα χρέη αυτά. Τα πράγματα περιπλέκει το γεγονός ότι πριν από ενάμιση χρόνο τα αφεντικά της γερμανικής εταιρείας στο Εσσεν προνόησαν να «απογειωθούν» από τη χώρα μας, πουλώντας σε καναδικό fund το μερίδιο που κατείχαν στη Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.
Πάντως, το ακριβές ποσό που θα βεβαιωθεί παραμένει ανυπολόγιστο, καθώς δεν έχουν προσμετρηθεί ακόμη από την Εφορία οι χρήσεις μέχρι το 2013. Η είσπραξη μπορεί να γίνει μέσω ρύθμισης από τα μελλοντικά κέρδη του αεροδρομίου (φέτος καταγράφεται αύξηση αφίξεων 25%).
Μέχρι σήμερα, πάντως, το Ελληνικό Δημόσιο δεν έχει ασκήσει μέτρα είσπραξης και κατασχέσεις, ούτε έγινε ποτέ συμψηφισμός, όπως θα έκανε για κάθε Ελληνα πολίτη που παρακρατά τον ΦΠΑ.
«Ανώμαλη προσγείωση»
Το Διοικητικό Εφετείο έδωσε τέλος στο σίριαλ της πολύχρονης διένεξης της Hochtief με το Ελληνικό Δημόσιο -η οποία είχε φτάσει και στα βρετανικά δικαστήρια- καθώς έκρινε ότι, παρά τη λεόντειο σύμβαση που πέτυχε να συνάψει το 1992 για να αναλάβει να κατασκευάσει το νέο αεροδρόμιο, η γερμανική διοίκηση της Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών έκανε κακή χρήση της εξαίρεσης από ΦΠΑ που δικαιούνταν για συγκεκριμένες μόνο δραστηριότητές της, αλλά παρανόμως την επεξέτεινε και σε όλες τις άλλες!
Πρόκειται ίσως για το πρώτο μεγάλο πλήγμα που έχει πετύχει το υπουργείο Οικονομικών στη φάμπρικα φοροδιαφυγής που εδώ και δεκαετίες είχαν στήσει ξένες πολυεθνικές στη χώρα μας - και δη απέναντι σε εκπροσώπους κρατών που κουνάνε το δάχτυλο για τη φοροδιαφυγή στους αγρίως υπερφορολογημένους Ελληνες.
Πολύπειρο στέλεχος των διωκτικών αρχών που έβαλε την υπογραφή του στα «βαριά» πρόστιμα σε βάρος της Hochtief τόνισε πως «σχεδόν πάντα, όταν κάνουμε έλεγχο σε πολυεθνικές, διαπιστώνουμε ότι αποδίδουν ελάχιστους φόρους. Το θέμα είναι όμως ότι οι φόροι δεν εισπράττονται και όταν ακόμα πιάνονται να φοροδιαφεύγουν οι επιχειρήσεις αυτές».
Τα τελευταία 7 χρόνια έχουν γίνει τουλάχιστον δύο φορολογικοί επανέλεγχοι από επιτροπές, με πορίσματα ελεγκτών του ΔΕΚ, αλλά και από οικονομικούς επιθεωρητές, από τους οποίους διαπιστώθηκε ότι ο ΦΠΑ που έπρεπε να αποδώσει η εταιρεία ξεπερνά τα 250 εκατ. ευρώ (και άλλα τόσα για πρόστιμα και προσαυξήσεις που φτάνουν στο 120%). Ελέγχθηκε, λόγου χάρη, για το πάρκινγκ που επινοικίαζε σε ελληνική εταιρεία και διαπιστώθηκε ότι, αν και όφειλε να χρεώνει ΦΠΑ, δεν τον απέδιδε στο Δημόσιο. Για μη απόδοση ΦΠΑ ένας Ελληνας φορολογούμενος θα κινδύνευε και με φυλάκιση. Η Hochtief όμως επεδείκνυε μια σχεδόν αποικιοκρατικού τύπου συμπεριφορά, αρνούμενη να συμμορφωθεί στον έλεγχο της Εφορίας και στον ελληνικό νόμο.
Επέμεινε το Δημόσιο
Αρχικά ελέγχθηκαν οι χρήσεις 2001 έως 2003, ενώ η ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων έχει διενεργήσει ελέγχους και για την περίοδο 2004-2011 και έχει εκδώσει τις σχετικές πράξεις προσδιορισμού ΦΠΑ με τους προβλεπόμενους πρόσθετους φόρους.
Ωστόσο η εταιρεία προσέφυγε στα διοικητικά δικαστήρια, ενώ το 2010 υπέβαλε και αίτηση για υπαγωγή σε διαιτησία ενώπιον του London Court of International Arbitration, αμφισβητώντας το ποσό του ΦΠΑ που της είχαν επιβάλει οι φορολογικές αρχές. Πέτυχε μάλιστα και απόφαση του δικαστηρίου του Λονδίνου, με την οποία το ελληνικό κράτος καλούνταν να διαγράψει τις απαιτήσεις του!
Φάνηκε τότε πως η υπόθεση θα ήταν χαμένη για τη χώρα μας. Ωστόσο το υπουργείο Οικονομικών επέμεινε και με την καθοδήγηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους πέτυχε τελικά μια καθαρή νίκη.
Σε τρεις συνεδριάσεις του τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2013 το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών εξέτασε και απέρριψε την προσφυγή της «υπ’ αριθμόν 1» κατασκευαστικής εταιρείας της Γερμανίας κατά του Ελληνικού Δημοσίου.
Τι ορίζει η δικαστική απόφαση
Με βάση την απόφαση που εξέδωσε το Διοικητικό Εφετείο, αποτελούμενο από την πρόεδρο Εφετών Μαρίνα Πιπεράκη-Πρέκα και τους εφέτες Νικόλαο Παπαμιχαλόπουλο (εισηγητή) και Ελένη Ιατρού:
■ Απορρίπτει την προσφυγή της Hochtief δικαιώνοντας την κρίση των φορολογικών αρχών της χώρας μας.
■ Απορρίπτει και καθιστά άκυρη την απόφαση του βρετανικού δικαστηρίου που δικαίωνε τη Hochtief, τονίζοντας πως με βάση το Ελληνικό Σύνταγμα η Διαιτησία δεν έχει την εξουσία να σβήσει τα διοικητικά πρόστιμα που της έχουν επιβληθεί.
■ Ακόμα και αν η εταιρεία προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, η απόφαση του Εφετείου είναι δεσμευτική και εκτελεστή, ενώ το ΣτΕ μπορεί να την απορρίψει μόνο για τυπικούς και όχι για λόγους ουσίας.
Επιπλέον το δικαστήριο καταρρίπτει και τους ισχυρισμούς ότι το Ελληνικό Δημόσιο παραβίασε την «καλή πίστη» ή το ευρωπαϊκό δίκαιο, όπως υποστήριζε η Hochtief, απειλώντας να διεκδικήσει
και να εισπράξει και αποζημίωση από τη χώρα μας.
